هنر به مثابه راهبرد فرهنگی در اندیشه فارابی

نویسندگان

نادیا مفتونی

استادیار دانشگاه تهران

چکیده

فارابی در طراحی مدینه فاضله جایگاه ویژه ای را به هنرمندان اختصاص داده است. هنرمند پس از طبقه حکام و فرمانروایان الهی و در کنار خطیبان و پیشوایان مذهبی جای گرفته است. برای تبیین این جایگاه می توان چنین استدلال نمود که: -1 از نظر فارابی عامه مردم قدرت ذهنی کافی برای درک حقایق عقلی ندارند یا از انس و آشنایی کافی با امور عقلی و سعادت های عقلانی برخوردار نیستند. -2 در عین حال بالاترین سعادت و خوشبختی، سعادت حسی و خیالی و وهمی نیست. بلکه خوشبختی عقلی است که عالی تر از آن سعادتی متصور نیست. -3 راه رساندن مردم به سعادت نهایی یا خوشبختی عقلی این است که تصویری از حقایق و سعادت های عقلی در قوای خیالی مردم ایجاد شود. به همین علت انبیا و جانشینان ایشان که حاکمان مدینه فاضله اند و همه حقایق عقلی را با قوه ناطقه خویش و با براهین یقینی دریافته اند، آنها را با شیوه های تخییلی و اقناعی به اذهان جمهور انتقال می دهند. هنرمند مدینه فاضله نیز در کنار خطبا که حقایق عقلی را با روش های اقناعی انتشار می دهند، سعی در ترویج سعادت معقول و معارف وحیانی با شیوه های تصویرسازی یا تخییل و محاکات دارد. هنرمند همچنین قادر است بین جوامع و فرهنگ های گوناگون ارتباط برقرار کند. زیرا می تواند حقیقت ثابت و یگانه ای را با تصاویر و محاکیات و تشبیهات مختلف معرفی کند و سعادت وحیانی را با زبان اقوام و فرهنگ های گوناگون تجسم نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

هنر به‌مثابه راهبرد فرهنگی در اندیشه فارابی

فارابی در طراحی مدینه فاضله جایگاه ویژه‌ای را به هنرمندان اختصاص داده است. هنرمند پس از طبقه حکام و فرمانروایان الهی و در کنار خطیبان و پیشوایان مذهبی جای گرفته است. برای تبیین این جایگاه می‌توان چنین استدلال نمود که: -1 از نظر فارابی عامه مردم قدرت ذهنی کافی برای درک حقایق عقلی ندارند یا از انس و آشنایی کافی با امور عقلی و سعادت‌‌های عقلانی برخوردار نیستند. -2 در عین حال بالاترین سعادت و خوشبخ...

متن کامل

خطابه به مثابه راهبرد فرهنگی در اندیشه فارابی

از نگاه فارابی سعادت انسان در بستر زندگی اجتماعی رقم می­خورد و ارتباط و مفاهمه بین فرهنگی، متضمن سعادت و پیشرفت زندگی مدنی است. او در میان صناعات متفاوت منطقی، خطابه را دارای ویژگی‏های مهمی مانند عامه فهم بودن و شمول موضوعی می­داند و آن را جهت مفاهمه همگانی و تربیت افراد جامعه مناسب می­شمارد. او که دارای دیدگاه­های سیاسی و اجتماعی است، خطابه را برخوردار از دو حیثیت راهبردی فرهنگی می­انگارد: یکی...

متن کامل

ماهیِّّّت هنر در اندیشه فارابی

فارابی پیرامون هنردر دو سطح سخن می گوید. هنری که در جامعه محقق می شود، مشتمل بر هنرهای محمود و هنرهای پلید است. البته هنر فاضله و هنری که به دست هنرمند مدینه فاضله تولید می شود، صرفا هنر محمود است. هنر محمود یا هنر فاضله، خیر و سعادت معقول را در قوای خیالی مجسم می کند و در صدد ایجاد اعتدال در عواطف و احساسات است. در حالی که هنر پلید،درست در نقطه مقابل قرار دارد و انفعالات و عواطف را به افراط و ...

متن کامل

ماهیِّّّت هنر در اندیشه فارابی

فارابی پیرامون هنردر دو سطح سخن می گوید. هنری که در جامعه محقق می شود، مشتمل بر هنرهای محمود و هنرهای پلید است. البته هنر فاضله و هنری که به دست هنرمند مدینه فاضله تولید می شود، صرفا هنر محمود است. هنر محمود یا هنر فاضله، خیر و سعادت معقول را در قوای خیالی مجسم می کند و در صدد ایجاد اعتدال در عواطف و احساسات است. در حالی که هنر پلید،درست در نقطه مقابل قرار دارد و انفعالات و عواطف را به افراط و ...

متن کامل

سهروردی به مثابه هنر-دانشمند سینوی

شیخ شهاب الدین سهروردی موسس حکمت اشراق، در رساله های متعدد داستانی، دیدگاه های خویش را به زبان هنر، رمز و نماد بیان کرده است. لذا او را هنر-دانشمند می نامیم. بررسی این نمادسازی ها نشان می دهد که سهروردی در زبان سمبلیک، روی آوردی سینوی دارد. این روی آورد در سه مساله اساسی فلسفی قابل بررسی است: حواس ادراکی، مساله صدور، و کیهان شناسی. در مساله ادراکات، ده حس ظاهری و باطنی توسط ده برج، ده بند...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
راهبرد فرهنگ

جلد ۳، شماره شماره ۱۱-۱۰، صفحات ۱۱۳-۱۲۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023